Nowy program profilaktyki raka szyjki macicy

Wprowadzenie do programu

Program profilaktyki raka szyjki macicy ma na celu zwiększenie świadomości i dostępu do badań wśród kobiet w przedziale wiekowym od 25 do 64 lat. Regularne badania stanowią jedyną szansę na wczesne wykrycie nowotworu, co znacznie zwiększa szanse na skuteczne leczenie. Od początku lipca 2025 roku Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) finansuje nowe badania, które mają na celu wykrywanie wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) oraz umożliwiają zastosowanie cytologii na podłożu płynnym.

Metody diagnostyczne

W ramach programu dostępne są dwa schematy badań: tradycyjny oraz nowoczesny. Tradycyjna cytologia wykonywana jest co trzy lata, natomiast nowy schemat oparty jest na teście HPV HR z genotypowaniem, który pozwala na wykrycie DNA lub RNA wirusa o wysokim ryzyku onkogennym. Test ten przeprowadza się co pięć lat. W przypadku pozytywnego wyniku testu HPV HR następuje dodatkowe badanie cytologiczne z wykorzystaniem materiału pobranego podczas pierwszego wymazu.

Test HPV HR to zaawansowane badanie molekularne polegające na wykrywaniu obecności wirusa brodawczaka ludzkiego, który może prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy. Cytologia płynna (LBC) wykonywana jest tylko wtedy, gdy wynik testu jest dodatni, co oznacza oszczędność czasu i zasobów – nie ma potrzeby ponownego pobierania wymazu.

Jak działa program?

Procedura działania programu jest jasno określona:

1. Jeżeli wynik badania będzie negatywny – lekarz zaleci ponowne wykonanie badań po trzech lub pięciu latach; w szczególnych przypadkach może być konieczne powtórzenie ich po dwunastu miesiącach.
2. W przypadku dodatniego wyniku testu HPV HR zostanie przeprowadzona cytologia płynna (LBC). Jeśli ten wynik również będzie prawidłowy, kolejne badanie odbędzie się po upływie roku.
3. W sytuacji stwierdzenia zmian dysplastycznych lekarz ginekolog skieruje pacjentkę na dalszą diagnostykę poprzez kolposkopię lub kolposkopię z biopsją do analizy histopatologicznej. W przypadku potwierdzenia obecności raka szyjki macicy pacjentka otrzyma skierowanie do specjalistycznego leczenia lub dalszych badań.

Kto realizuje program?

Program realizowany jest przez poradnie położniczo-ginekologiczne posiadające umowę z NFZ oraz wybrane poradnie podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), które podpisały umowę dotyczącą świadczeń związanych z programem profilaktyki raka szyjki macicy. Dzięki temu kobiety mają zapewniony dostęp do niezbędnych badań oraz wsparcia ze strony specjalistów.

AI